Eerste ervaringen met Het
Nieuwe Telen bij Arcadia Chrysanten
‘Krachtig systeem om luchtvochtigheid te beheersen, maar er zit nog
meer in’
Vijfentwintig tot dertig procent besparing op energie in
de chrysanten door het nieuwe telen. Is dat een realistische doelstelling?
André van Paassen van Arcadia Chrysanten is er stellig over. Hij verwacht dat
er nog wel meer in zit door het systeem verder te optimaliseren. “We moeten
daarbij naar het gewas blijven kijken, omdat kwaliteit voorop staat. Het Nieuwe
Telen is vooral het nieuwe denken en doen.”
Sinds
de bouw van de nieuwe kas in de zomer van 2015 heeft Arcadia Chrysanten alweer
twee teeltrondes op de teller staan. De kwaliteit van de geplozen Anastasia is
naar tevredenheid. Dat kan liggen aan nieuwe grond, diffuus dek, nieuwe
belichtingsarmaturen en lampen, maar ook aan het klimaat door toepassing van
Het Nieuwe Telen. Bedrijfsleider André van Paassen en Maurice Hartman van
Technokas bespreken de eerste resultaten die in de lijn der verwachtingen
liggen. “Onze eerste bevindingen zijn positief”, vertelt Van Paassen.
Luchtslurven
De (Venlo)kas in De Lier is 41.000 m2 groot, heeft een
poothoogte van 5.60 meter en een kapbreedte van 9.60 meter. De kas is uitgerust
met twee schermen; een verduisteringsscherm en een energiescherm. In iedere
derde kap, die aan weerszijde van het middenpad 110 meter diep is, hangt één
luchtslurf met een doorsnee van 80 cm met horizontale uitblaasopeningen. Eén
luchtslurf beslaat een oppervlakte 3.000 m2. Er zijn in totaal veertien
luchtbehandelingsunits (LBU’s) geïnstalleerd, met een capaciteit van 15.500 m3
per uur per unit. “Dit is een aanpassing op eerdere systemen”, legt Hartman
uit.
De geïsoleerde LBU’s, met een
verwarmingsblok van 60 kW, hangen aan de buitenkant van de kas, zodat
plantmachine en spuitrobot binnen geen last hebben van obstakels. Door hun
compacte bouw ondervindt de aangepaste dekwasser ook geen hinder. Met deze
units is het mogelijk om zowel droge buitenlucht naar binnen te blazen,
eventueel te verwarmen en deze te mengen met de kaslucht. De uitblaasopeningen
in de slurf zijn zo geplaatst dat ze precies tussen lampen en sproeiers
doorblazen en het sproeibeeld van de beregeningsinstallatie niet beïnvloeden.
Luchtvochtigheid
beheersen
“Voordat we deze kas hebben uitgedacht en gebouwd hebben we
uitgebreid proefgedraaid op onze locatie in Kwintsheul”, vertelt Van Paassen.
Hij doelt daarmee op de proef van 2.000 m2 die in 2012 startte, mede
gefinancierd door Kas als Energiebron en het DIT fonds van Rabobank. Daar
hebben de chrysantentelers en hun collega’s de eerste ervaring opgedaan met
luchtslurven, ondersteund door Wageningen UR Glastuinbouw en Delphy. In 2,5
jaar zijn in totaal tien teeltrondes uitgevoerd. Het resultaat was soms minder
en soms beter dan chrysanten uit de kas ernaast.
Hartman, die ook bij de proef
betrokken was: “We hebben ruimschoots de tijd genomen om het systeem te
verbeteren.” De besparing op energie was er in eerste instantie minimaal. De
aanleg van een tweede (energie)doek onder het verduisteringsdoek in het tweede
jaar bleek een sprong voorwaarts in energiebesparing. Het ontvochtigen van deze
afdeling lukte naar verwachting goed. Daar was het tenslotte allemaal om te
doen.
De kracht van dit systeem ligt, volgens de
bedrijfsleider, in het beheersen van de luchtvochtigheid in de kas. Ondanks de
proef heeft het best nog wel de nodige aandacht gekost om bij de nieuwbouw
alles goed draaiende te krijgen. “Na nieuwbouw zijn er altijd weer dingen die
anders gaan dan we vooraf hadden gedacht, waardoor de bloemen enkele weken niet
de kwaliteit haalden die we voor ogen hadden. Dat is vaak een samenloop van
omstandigheden”, meent hij.
Hogere luchtvochtigheid
toestaan
In een conventionele kas is de teler gewend om vocht af te
voeren via een kleine kier in het scherm. Er wordt dan vaak gewerkt met een
vaste minimumbuis om zodoende vocht af te voeren. Dat is een methode waar best
wat energie verloren gaat en temperatuurverschillen kunnen ontstaan.
In de nieuwe kas kan hij met de
combinatie van energiedoek en verduisteringsdoek anders sturen. Door in koele
nachten twee doeken gesloten te houden, kan hij het vochtgehalte beter sturen
met de LBU’s. Doordat de doeken dicht blijven liggen, zonder kier, blijft de
noktemperatuur kouder. Zo wordt er al meer vocht afgevoerd via het koude
kasdek. In de nacht met beide doeken dicht is gebleken dat de planttemperatuur
door minder uitstraling op een iets hoger niveau blijft dan met één gesloten
scherm, waardoor de ruimtetemperatuur 0,5 tot 1 graad naar beneden kan.
Tijdens de teeltduur van tien
weken zijn vooral in de eerste 7 à 8 weken nog voordelen te halen in productie,
door overdag ook op bepaalde momenten met het energiedoek te werken. Uit
rookproeven is gebleken dat er meer luchtbeweging in de kas is. “De luchtbeweging
is zelfs zo goed dat er geen horizontale of verticale ventilatoren in deze kas
nodig zijn”, legt Hartman uit. “Ik durf nu een hogere luchtvochtigheid te
tolereren”, vult Van Paassen aan.
Energiebesparing
De eerste resultaten met energiebesparing zijn goed. In week
1 tot en met 9 is ruim 25 tot 30% op energie bespaard ten opzichte van een
andere locatie. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de combinatie van
luchtslurven en schermdoeken. Bij de bouw is al rekening gehouden met deze
besparing die een warmteoverschot oplevert. Daarom is gekozen voor een kleinere
WKK, waardoor het bedrijf de helft van de benodigde stroom zelf maakt en de
helft aankoopt.
Bij deze lagere capaciteit zou
een tekort aan CO2 uit rookgassen kunnen ontstaan, maar deze wordt aangevuld
door CO2 af te nemen van OCAP. Van Paassen: “Deze aanvulling, vooral in de
zomer, is van essentieel belang.”
Terugkijkend op de keuze voor Het
Nieuwe Telen is de teler positief. De energiebesparing is hard nodig om de
investering goed te maken, maar er liggen nog kansen voor verdere optimalisatie
van teelt en klimaat. “Bovendien moesten we wel een stap doen. We gaan met de
tuinbouw met z’n allen steeds duurzamer telen. Dat kan alleen door meer
verantwoord om te gaan met energie.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten