Dit interview verscheen in het themanummer Korte Ketens van Agrarisch Nieuws, ABN AMRO
Drees Peter van den
Bosch
‘Extreem belangrijk om verbinding te houden met je
eten’
Herinrichten van de
voedselketen is een missie die Drees Peter van den Bosch op het lijf is
geschreven. Voedselsystemen die binnen een straal van driehonderd kilometer
zelfvoorzienend zijn leveren naast besparing op transport ook nieuwe
verbindingen op. Burgers en boeren leren elkaar begrijpen. Korte ketens zijn de
toekomst, vindt hij.
Zoek naar de juiste weg die als ondernemer bij je past. Dat kenschetst
de weg die Drees Peter van den Bosch aflegt. Als zoon van een dierenarts met
melkveehouderij en student Agrosysteemkunde aan Wageningen
University&Research, is hij geïntrigeerd door duurzame lokale en
wereldwijde landbouwproductiviteit die voedselzekerheid waarborgt.
“Interesse voor de voedselketen
hoort gewoon bij me”, legt hij uit. “Als kleine jongen hield ik de melkprijzen
al bij voor mijn vader.” Vol enthousiasme begon hij aan een veelbelovende carrière
bij Unilever.
‘Wij willen in totaliteit een alternatieve voedselketen zijn’
Maar onderwijl begon het te
schuren. Hij zag welke impact de huidige inrichting van de voedselketen heeft
op landbouwbedrijven en op transportafstanden. Bovendien groeide het besef dat
hij zijn kinderen wilde grootbrengen met verse, gezonde maaltijden. Samen met
collega Willem Treep richtte hij daarom in 2009 Willem&Drees op, dat
supermarkten en cateringbedrijven voorziet van lokale, verse producten. Van den
Bosch: “Wij willen het mensen makkelijk maken om voedsel uit hun regio te
kopen.”
Lokale producten
Vanaf het begin heeft het bedrijf zich tot doel gesteld om
lokale, producten onder de merknaam Willem&Drees zichtbaar te maken in
supermarkten, in de bekende houten kratjes. Consumenten kunnen daardoor kiezen
voor duurzaamheid, omdat deze verse producten geen grote afstanden afleggen
tussen producent en consument. Een tweede, nog veel belangrijker aspect is dat
er weer een emotionele binding ontstaat met de boer of tuinder in de eigen
regio. Die binding zorgt er voor dat consumenten ook bereid zijn om een faire
prijs te betalen voor hun eten.
De missie achter het initiatief
van deze ondernemers is dus om een nieuwe voedselbeweging op gang te brengen.
Het bleek geen gemakkelijke opgave. “Vanaf dag één kwamen we al in een spagaat”,
vertelt Van den Bosch. “Het lukte niet om in het volumesegment van de versafdeling
terecht te komen. Retailers wilden wel bijzondere producten zoals onze
regenboogpeen, maar voor volumes zoals appels en aardappelen bleven ze gebruik
maken van hun eigen kanalen. Dit bracht niet de omzet die wij nodig hadden.”
Nieuwe koers
In mei 2016 voegden zij hun activiteiten samen met het in
2013 opgerichte Beebox, een coöperatie van ondernemers, boeren, consumenten en
partners, die biologische maaltijdboxen levert in Nederland. Door de bundeling
van meerdere initiatieven ontstond een nieuwe organisatie met slagkracht, die
de transitie naar een duurzame voedselketen moet versnellen. Willem&Drees
kreeg een aandeel in de koepelcoöperatie en Van den Bosch werd directeur.
‘Binding met de boer zorgt er voor dat consumenten ook bereid zijn
om een faire prijs te betalen’
Eind 2016 nam het bedrijf afscheid van de retailmarkt,
de winkels van Jumbo, Coop en Spar. “Het was een moeilijke, maar verstandige
keuze”, vindt Van den Bosch. “De omzet was niet winstgevend.” Naast de
maaltijdboxen blijven de horeca, bedrijvenmarkt en cateringtak voortbestaan en
dat is een groeimarkt.
Hij ziet dat er in acht jaar veel
is veranderd bij de retail. Er is meer oog voor producenten en lokale
producten. Dus er is zeker een beweging op gang gekomen die door verschillende retailketens
onder eigen merk is overgenomen.
Maaltijdbox en meer
Het bedrijf sloeg dus een nieuwe richting in; die van de
online maaltijdboxen. Daarin is het niet alleen, want krachtige spelers als Hello
Fresh en Albert Heijn zetten al hun middelen in om diezelfde markt te
bestormen. Willem&Drees moet daarom anders zijn.
Net als andere maaltijdboxen
sluiten consumenten een abonnement af voor een wekelijkse zending. Er zijn
verschillende boxen waaruit zij kunnen kiezen, van een bassisassortiment tot
complete maaltijden met recepten. Daarnaast is het mogelijk extra producten te
bestellen in de online verswinkel.
De producten in de box zijn
biologisch, van Nederlandse oorsprong en worden geleverd door het bestaande
netwerk van boeren en tuinders. Er is aandacht voor lokale seizoensproducten.
Kies je voor Willem&Drees, dan ontvang je dus vers eten direct van de boer
of tuinder.
In cirkels
Binnen de land- en tuinbouw ontwikkelt de productiezijde zich
in twee richtingen . Schaalvergroting zet door, waarbij bedrijven zich richten
op efficiency en cost leadership. Zij leveren doorgaans, via tussenschakels, aan
de retail. Daarnaast is er een trend naar toegevoegde waarde.
De huidige voedselketens zijn
vooral efficiency gedreven. Daardoor leggen producten vaak grote afstanden af,
om de allerlaagste kostprijs te genereren. Dit gaat in tegen de beweging om duurzaamheid
door te voeren.
“Bij het distribueren van
voedingsmiddelen denken wij in cirkels. In die filosofie is het mogelijk ook
met lokale producten aan te haken”, meent Van den Bosch. Denken in cirkels kan
het aantal schakels in de keten verkorten. Met verse groenten en fruit is dat
eenvoudiger dan voor producten van dierlijke oorsprong. Door de
vierkantsverwaarding zullen er altijd meerdere partijen betrokken zijn bij de
verwerking van producten. Onmogelijk is het niet.
Robuuste ketens
Voor ondernemers kan het beleveren van alternatieve kanalen een
toegevoegde waarde zijn. De zoektocht die Willem&Drees zijn gestart heeft opgeleverd
dat de verbinding tussen boer en burger ook een verandering bij de boer op gang
brengt. “Zelfs als ondernemers maar tien procent van hun omzet via alternatieve
kanalen als Willem&Drees afzetten verandert hun kijk op de afzet. Ze leren door
de keten heen kijken, en dat helpt enorm. Bovendien levert alleen het zichtbaar
maken van die korte ketens al eerlijker prijzen op’, vindt Van den Bosch.
‘Iedere regio kan binnen een straal van 300 kilometer zelfvoorzienend zijn’
Hij vindt dat agrarisch Nederland
de beste uitgangspunten heeft om het voedselsysteem opnieuw in te richten en
als voorbeeld kan dienen voor andere regio’s. “Iedere regio kan binnen een
straal van 300 kilometer zelfvoorzienend zijn, met uitzondering van exotische
producten. Met deze opzet werk je aan een duurzaam systeem en robuuste ketens.”
Een initiatief als Willem&Drees Beebox past daarin.
Binding met eten
De wending die Willem&Drees doormaakt voelt goed. “Wij
willen in totaliteit een alternatieve voedselketen zijn”, geeft Van den Bosch
aan. “Het is namelijk extreem belangrijk dat ieder mens binding houdt met zijn
eten en dat proberen wij te stimuleren.”
Hij wil agrarisch ondernemers een boodschap meegeven. “Wil
je je onderscheiden met toegevoegde waarde, zorg er dan voor dat een deel van
je afzet naar dit soort initiatieven gaat. Daar leer je van en het brengt je
een stap verder. De markt voor duurzaam voedsel zal blijven groeien.”
Adviezen aan ondernemers van Drees Peter van den Bosch
- - Maak voor jezelf een duidelijke keuze tussen
cost leadership of toegevoegde waarde;
- - Kies je voor toegevoegde waarde, zorg er dan
voor dat een deel van je afzet naar nieuwe initiatieven gaat;
- - Contact met consumenten levert nieuwe kennis op;
- - Kies voor
een bedrijfsvoering die bij je past.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten