“Het is een fijn gevoel om trots te zijn op je producten”
Alleen, of samen met een paar enthousiaste collega’s. Telers zoeken steeds vaker de consument op om aandacht te vragen voor hun producten. Hun kracht ligt vooral in hun vakkennis en het enthousiasme dat zijn uitdragen. Een kritische consument wil weten wat hij eet. Die wil het echte verhaal en geen promotiepraatje.
Het is hip om zaterdag op de fiets langs de Amsterdamse grachten je weg naar de biologische markt te zoeken om aldaar je mandje vol te laden met regionale producten. Lekker er op uit met de kinderen om aardbeien of asperges te halen op één van de vele verkooppunten langs de weg, waar je wordt beloond met versheid en kwaliteit. Het zijn de voorlopers, die het zat zijn om in de supermarkt uitsluitend anonieme bulkproducten in hun karretje te proppen. Mensen, die houden van smaak en gezonde, pure ingrediënten zoeken om hun culinaire fantasieën op los te laten.
Telers van groenten en fruit hebben de afgelopen jaren steeds vaker te horen gekregen dat zij marktgericht moeten produceren. Een deel ervan heeft gekozen voor het goed en efficiënt produceren van bulkproducten tegen een lage kostprijs. Een andere groep gooit het over een andere boeg. Zij kiezen voor specialisatie in assortiment. Producten waarvan de kostprijs juist iets minder ter discussie staat, maar die moeten uitblinken in kwaliteit en smaak. Deze laatste groep zoekt bewust contact met de consument. Het zijn de ambassadeurs van de tuinbouw, die naast promotie van hun eigen producten en passant ook nog voorlichting geven over de bedrijfstak.
Twee weken geleden vond voor de derde maal het evenement KunsthalKOOKT plaats. Een evenement dat op culinair gebied heel hoog scoort en veel uiterst kritische consumenten en koks trekt. Naast kookdemonstraties en workshops was er ook een uitgebreide markt, waar tussen de chocolade, champagne en wijn ook een aantal telers van groenten en fruit een strategische positie had ingenomen. Laaiend enthousiast waren ze na afloop. Of ze er nu al eerder waren geweest, of voor het eerst kwamen: dit evenement proeft naar meer.
Vers en verwerkt
Henny van Bergeijk is inmiddels een bekend gezicht op speciale evenementen. Samen met haar man Carlo Peters heeft zijn een biologische frambozenkwekerij in Meijel. RaspberryMaxx, met een duidelijke knalroze huisstijl, timmert flink aan de weg. Naast verse frambozen begon Henny enkele jaren geleden ook met frambozenjam van eigen vruchten. Inmiddels zijn daar verwerkte producten als saus, dressing, sap, nectar, chutney, mosterd, snoepjes en thee bijgekomen. De afzet loopt via de eigen winkel en op markten zoals de biologische markt in Amsterdam, op boerenmarkten, beurzen en fairs. Het hele bedrijfsconcept is enorm aangeslagen.
Van Bergeijk: “Ja, het is zeker een succes, maar deze rol moet je liggen. Bovendien is de teelt van biologische frambozen zeker geen gemakkelijke en moeten we nog steeds heel veel leren. Framboos is een kwetsbaar product en we zijn erg afhankelijk van de weersomstandigheden. Soms zijn er weinig verse vruchten en die zijn wel noodzakelijk in het assortiment. Er zijn best andere telers die ze willen leveren onder onze naam, maar dat zijn meestal geen vruchten van de biologische teelt. Dat is wel onze voorwaarde.
We hebben eigenlijk altijd rechtstreeks contact met consumenten. Ik denk dat het noodzakelijk is voor de manier waarop we werken. We doen eigenlijk permanent aan consumentenonderzoek, alhoewel we daar zelf niet zo tegen aan kijken. Je moet dit werk leuk vinden.”
Samen of individueel
Leuk is het zeker als je Karsten en Stijn Baan bezig ziet. Als er één voorbeeld is van een bedrijf dat de laatste jaren flink aan de weg heeft getimmerd, dan is het wel Koppert Cress uit Monster. Iedere zichzelf respecterende kok in Nederland kent de cressen inmiddels. Karsten brengt zijn act met gevoel voor theater. Hij prikt met een grote pincet tussen de kiemplantjes en plukt er wat blaadjes uit. “Bedenk dat u door een herfstbos loopt en proef deze blaadjes eens. Proeft u nu ook de nootjes die net zijn gevallen?” De omstanders knikken instemmend. Het verhaal slaat aan. De familie Baan heeft er veel succes mee. Hun niche-producten gaan inmiddels de hele wereld over. Het gevolg van een ijzersterk concept, maar zeker ook de verdienste van een slim marketingplan om koks en consumenten direct te benaderen.
Voor de mannen van Ispecial moet dit avontuur nog beginnen. Ispecial is een initiatief van zes telers van specialties die ieder hun eigen afzet hebben, maar wel gezamenlijk promotie doen. Het gaat hier om bijzondere pepers, paprika’s, aubergines, courgettes en snackgroenten. Samen kunnen deze telers het aantal activiteiten verdelen en juist weer krachtig naar buiten treden door een heel breed en compleet assortiment aan producten te laten zien.
Johan Zwinkels, courgetteteler uit ’s-Gravenzande, krijgt veel aandacht voor zijn courgette fleur. Deze bijzondere bloem is inmiddels wel bekend bij iedereen die van koken houdt. “Ik krijg vrijwel de hele dag vragen over de verkrijgbaarheid, want dat is de bottleneck. Ik stimuleer de mensen vooral om aan te dringen bij hun groentespeciaalzaak om de bloemen in te kopen. Verder probeer ik de lijn door te trekken naar de groothandel.” Zwinkels praat niet alleen over zijn producten, maar ook over de manier waarop hij ze teelt. Vooral de duurzame teelt, met inzet van biologische bestrijding en bijen en hommels voor bestuiving, geeft hij veel aandacht.
Collega Peet Janssen, die aubergines teelt in Poeldijk, doet hetzelfde. “Het is enorm leuk om met consumenten te praten. Je bent gewoon erg trots op je product en dat wil je graag uitdragen. Ik denk dat het zeker voor de specialties geldt dat we deze aandacht moeten zoeken. Uiteindelijk willen we graag dat onze producten beter verkrijgbaar zijn. Daar gaat het allemaal om.”
Verbeteren bedrijfvoering
Blauwe bessenteler Theo Douven uit Horst vertegenwoordigt The Duch Blueberry Collectieve, een groep van 26 bessentelers in Noord-Limburg. Hoewel de blauwe bes vroeger overbekend was om zijn heilzame werking, is die kennis eigenlijk bijna verdwenen. “Het sterke punt van blauwe bessen is dat ze enorm gezond zijn, maar ook dat ze lekker smaken. Ik ben er van overtuigd dat we aan de vooravond staan om die smaak te herontdekken.”
The Dutch Blueberry Collective presenteert zich steeds vaker op evenementen, hoewel de deelname aan KunsthalKOOKT nieuw is. Voor deze groep telers is het ook belangrijk om deel te nemen aan symposiums over gezonde voeding.
Douven: “Voor veel bezoekers is het een eye-opener wat je allemaal met blauwe bessen kunt doen, omdat ze zo gezond en veelzijdig zijn. Dat moet je uitleggen.” De bessenteler heeft ook producten als jam en sap en denkt zelfs over online verkoop van verse bessen, als het om iets grotere volumes gaat. En dat is het al snel als mensen er zelf sap van willen maken.
“We raken met verse producten te snel in de neerwaartse spiraal van productiegericht telen”, meent Douven. “Die leidt onherroepelijk tot veel te lage prijzen voor de teler. Wij moeten juist produceren wat de markt vraagt. Door het contact met consumenten laat je zien wat je kan bieden. Omgekeerd kan je ervaringen uitwisselen. Eigenlijk verzamel je zo de ingrediënten voor de verbetering van je bedrijfsvoering, voor innovaties en dus je toekomstige business. De informatie die je zo verzamelt heb je weer nodig om de communicatie met handel en retailers beter te laten verlopen.”
Goed kiezen
Eigenlijk komt er geen negatief woord over de lippen van telers die de sprong wagen om de confrontatie met de consument aan te gaan. De één richt zich puur op promotie en voorlichting, de ander doet goed zaken met directe verkoop. Uiteraard kiezen deze ondernemers wel met zorg uit op welke plaatsen zij hun waar aanprijzen. Het meeste succes hebben zij daar waar het publiek leergierig is. De aandacht voor gezond en lekker eten neemt toe, dus ook de lijst van evenementen wordt langer.
Nieuwe Oogst, oktober 2008
Geen opmerkingen:
Een reactie posten