Akkerbouwer Arian de Jong
‘Een goed plan maken en kringlopen sluiten’
Samenwerken en
overschakelen naar biologische landbouw was een goede zet van drie akkerbouwers
in de Hoekse Waard. Op de jonge zeeklei groeien niet alleen aardappelen,
groenten en granen, maar ook grasklaver voor eigen koeien. Die koeien leveren
voldoende mest voor alle gewassen en goede melk en kaas op de koop toe. Zo is
de cirkel rond.
Een bijeenkomst over biologische landbouw in 1999 was het
‘Eureka’ moment voor Ard van Gaalen, Arian de Jong en Pieter Hugo Visser uit
Zuid-Beijerland. De jonge akkerbouwers, met ieder een bedrijf van ruim 60 ha, zagen
alle drie dat hun vooruitzichten op dat moment twijfelachtig waren.
“De verregaande schaalvergroting
in de akkerbouw dwong ons om na te denken over de toekomst”, vertelt Arian de
Jong. Ze hadden wel oren naar biologische landbouw, maar beseften
tegelijkertijd dat samenwerking hen verder zou brengen. En zo werd Biostee
geboren.
Machines vervangen
De drie besloten om een intensieve vorm van samenwerking op
te zetten, In eerste instantie om het machinepark te delen. Al snel kwamen zij
er achter dat daar ook nadelen aan kleven. “Als je machines deelt, dan moet je
eigenlijk ook een gezamenlijk bouwplan maken” legt De Jong uit. “Dus besloten
we uiteindelijk dat het beter was om de drie bedrijven samen te voegen tot één
bedrijf.”
Het moment van samengaan en
overstappen op biologische akkerbouw was goed gekozen. De drie ruilden hun
machines in die overbodig waren. Sproeimachines maakten plaats voor een goede
schoffelmachine en andere precisieapparatuur. Ook de kavels werden vergroot tot
blokken van 20 tot 25 ha. Iedere ondernemer ging daardoor maar twee gewassen telen,
in plaats van heel veel verschillende gewassen.
‘Het is een groot geluk dat we zo verschillend zijn’
Ook maakten ze een goede
taakverdeling. Arian: “Het is een geluk dat we alle drie zo verschillend zijn,
zodat we ons hebben kunnen specialiseren. Ik ben bijvoorbeeld verantwoordelijk
voor certificering en financiën en doe dat met plezier.” Pieter Hugo houdt zich
bezig met mechanisatie en arbeid en Ard met de verkoop.
Volledig traceerbaar
Met de komst van de biologische teelt veranderde er ook veel
aan de afzetkant. Biostee liet in eerste instantie de afzet over aan derde
partijen. Dit is niet goed bevallen, omdat korte lijnen beter werken. Producten
worden nu onder eigen regie verwerkt en verpakt.
De samenwerking tussen de
ondernemers maakte hen ook interessanter voor marktpartijen. “Ons doel is om zo
ver mogelijk de keten in te gaan, tot groothandelsniveau”, legt Arian uit. “De
producten zijn volledig te traceren, tot het perceel waarop ze zijn gegroeid.
Afnemers vinden dat belangrijk. Dat is zo mooi aan de bioteelt.”
Voor de biologische teelt is het
ook belangrijk om biologische mest te gebruiken. Het Duitse Keurmerk Naturland
stelt dat bijvoorbeeld als eis. In 2008 heeft Biostee daarom al geïnvesteerd in
mestopslag om zo voldoende mest op voorraad te hebben en de eerste kringloop te
sluiten.
Eigen vee
Naast aardappelen, uien, peen, knolselderij en conservengroenten
zijn luzerne en grasklaver toegevoegd aan het bouwplan. Deze gewassen zijn bodemverbeteraars
die het organische stof gehalte omhoog brengen en stikstof vastleggen. Na vier
jaar groenteteelt volgen twee jaren van rust.
Met de komst van grasklaver is
Biostee weer een hele nieuwe weg ingeslagen. Zo merkten de ondernemers al snel
dat hun grasklaver erg gewild is vanwege de hoge kwaliteit. Koeien geven
daardoor meer melk van goede kwaliteit. Het duurde dus niet lang voordat het
plan ontstond om zelf koeien te gaan melken, om een volgende kringloop te
sluiten. Dat lukte in 2014.
‘Kringlopen sluiten is iets dat je moet proberen’
“We hebben best een tijdje
gezocht naar een goede boerderij en die vonden we uiteindelijk vlakbij in
Strijen. Maar wij hebben natuurlijk geen verstand van koeien”, vertelt Arian. Ze
leerden een jonge boerenzoon kennen die daar oog voor had. Inmiddels heeft
Biostee een melkstal met 200 dieren, die biologische melk levert aan coöperatie
EkoHolland. Een deel van de melk gaat naar de Mèkkerstee in Ouddorp, een
boerderij waar biologische kaas wordt gemaakt.
Op de rails
“De cirkel is nu rond”, vindt Arian. “We hebben twee
deeltijdpartners gevonden die gewassen met ons telen. Groei is namelijk geen
doel, alleen als deze toegevoegde waarde heeft voor het al bestaande.” Achteraf
is het hele traject van samenwerking en omschakelen hem meegevallen. Hij en
zijn collega’s voelen zich daar goed bij.
‘Je moet eerst de trein op de rails hebben en dan pas gaan rijden’
“De kunst van omschakelen is om
allereerst de hele trein op de rails te hebben en pas daarna te gaan rijden.
Dat geldt voor goed zaad, een goed bemestingssysteem en een planmatige aanpak.
Het is belangrijk om het bouwplan per seizoen goed in te vullen. En als je het
echt goed wilt doen dan moet je proberen om kringlopen te sluiten, om kwaliteit
te leveren en het milieu zo min mogelijk te belasten.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten