Woensdag 18 december. Ik ben onderweg naar Cuijk. Muziekje aan, zon alom. Ik heb nog geen enkele notie waar ik terecht zal komen. Die middag ontmoet ik voor het eerst boomkweker Toon Ebben, die met zijn familiebedrijf is genomineerd voor de Tuinbouw Ondernemersprijs 2016. We zullen zo'n anderhalf uur praten. Het wordt heel wat langer. Zijn verhaal is te boeiend. Toon dwaalt vaak af, want vanuit zijn ooghoeken ziet hij nog een vrachtwagen het terrein op rijden. Iemand duwt hem een bonnetje in zijn hand. De telefoon gaat, maar de koffie is lekker. Hij is gedreven, die man. Bevlogen. Naderhand belt hij me nog een paar keer om de puntjes op de i te zetten. En weer schiet hem iets te binnen dat hij kwijt wil. Woensdag 6 januari zie ik hem opnieuw, met het personeel in zijn kielzog. Hij maakt er een feestje van, maar verwacht de hoofdprijs niet. Hij is 'maar een boomkweker'. Dan het moment waarop het logo van Boomkwkerij Ebben verschijnt op het scherm. Verbazing, vreugde en genieten. Da's Toon. De tuinbouw mag trots op hem zijn.
Boomkwekerij Ebben zoekt naar contrasten
Gebouwen zijn vaak
ontworpen naar een vastomlijnd plan, maar de natuur is grillig en soms
onvoorspelbaar. Die contrasten maken onze omgeving spannend en boeiend. Toon
Ebben kan daar helemaal in opgaan. Onder zijn leiding is Boomkwekerij Ebben uitgegroeid
tot een toonaangevend en vooral innovatief bedrijf met aandacht voor de natuur.
“Als bomen te dicht op elkaar staan, verzwakken ze. Laat je
er te lang een bamboestok naast staan, dan worden ze slap. De kroon moet op
tijd worden uitgedund.” Toon Ebben beent heen en weer langs de lange
boomstamtafel in de ontvangstruimte. Hij legt graag verbanden tussen het
ambachtelijke kwekersvak en de manier waarop hij zijn bedrijf leidt.
Hij is alweer de vierde generatie die de dagelijkse leiding heeft van het meer dan 150 jaar oude familiebedrijf in Cuijk, waar teelttechniek en landschapsarchitectuur hand in hand gaan. Toon’s vader was tuinarchitect, zijn moeder was bezig met de vormgeving binnenshuis. De kinderen Ebben hebben de liefde voor natuur en vormgeving van hen meegekregen. Toon’s liefde ligt vooral bij de zakelijke en ontwerptechnische kant van de onderneming. Eén van zijn broers leidt eigen tuincentra.
Meerstammige bomen
Toon’s betovergrootvader begon als hovenier in een
kloostertuin met het kweken van rozen en fruit. De familie ontwikkelde vervolgens
een eigen sortiment, waarmee de tweede generatie al een goede reputatie opbouwde
in binnen- en buitenland. Vandaag de dag is het bedrijf erg internationaal
gericht. Boomkwekerij Ebben levert beplantingen voor dierentuinen,
kasteeltuinen, paleizen, ziekenhuizen, scholen, gemeenten en begraafplaatsen,
maar ook voor particuliere opdrachtgevers en architecten. Het bedrijf
ondersteunt en adviseert vormgevers en tuin- en landschapsarchitecten.
De laatste decennia heeft Ebben zich
verder ontwikkeld in een breed en diep sortiment, waarbij natuurlijk gevormde meerstammige
bomen een echte specialiteit zijn geworden. Plannen en vooruit denken is
daarbij enorm belangrijk, omdat de bomen minimaal tien jaar op de kwekerij
staan voordat ze hun weg naar de klant vinden. Sommige bomen zijn zelfs meer
dan honderd jaar oud. Het bedrijf kweekt bomen met een uniek karakter die bijdragen
aan biodiversiteit en identiteit van woon-, werk- en leefomgeving.
Goed luisteren
De combinatie van kweken en kennis over
landschapsarchitectuur maakt het 450 hectare grote bedrijf uniek. In een
zoektocht naar het juiste sortiment werkt de boomkwekerij nauw samen met een
breed spectrum aan architecten. “Wij zoeken naar contrasten tussen het strakke,
zakelijke van gebouwen en juist het grillige en onvoorspelbare van de natuur er
omheen”, legt Toon uit. “Niet alleen een gebouw moet je ontwerpen, maar ook de
omgeving waar het in staat.”
Zorg voor natuur
Door de jaren is niet alleen het sortiment breder geworden,
maar heeft zich binnen het bedrijf ook een cultuursomslag voltrokken. De zorg
voor de natuur, de biodiversiteit, is volledig in de bedrijfsvoering opgenomen.
Het eindproduct zorgt al voor biodiversiteit, maar de weg daarheen ook.
Ebben maakt deel uit van het
Praktijknetwerk Duurzame Aanpak van ziektes en plagen. Tussen de lange rijen
bomen zijn bijvoorbeeld bloemenranden aangelegd, waar natuurlijke vijanden van
ziekten en plagen zich goed kunnen ontwikkelen. Dat is niet alleen goed voor de
bomen, maar ook voor een gezonde leefomgeving in de regio. Het complete
sortiment valt inmiddels onder Milieukeur.
Inspireren
Met zoveel kennis van ontwerpen in huis zoekt Ebben naar
verbindingen met veel doelgroepen. Voorbeelden daarvan zijn de boeken die het
bedrijf maakt om mensen te inspireren en met hen de liefde en schoonheid voor
de natuur te delen. Ook ontwikkelde het bedrijf de TreeEbb, een online tool om
de juiste beplanting bij locatie en klimaat te vinden.
Bijzonder is het Inspyrium, een
groene, duurzame locatie met daktuinen op het bedrijfsterrein, waarmee Ebben (toekomstige)
professionals uit de groenbranche naar zich toe haalt. Er is ruimte voor het
houden van evenementen, congressen, beurzen en workshops. “We zien het als een
kans om mensen te inspireren met onze producten. Wij staan open voor veel
vormen van samenwerking”, legt Toon uit. “De deur staat open.
Sociale, maatschappelijke
projecten die verbindingen leggen, vinden we belangrijk. Zo zijn we ook actief
betrokken bij bijvoorbeeld boomplantdagen.”
Diep wortelen
“Ik hou van wind’, vervolgt hij. “Zie, al dat gevallen blad
is weggewaaid. Het ziet er weer schoon uit. Wat is er mooier dan de wisseling
van seizoenen? Ik hou van die verandering van kleuren.” Dat kleurenpallet ziet
hij ook binnen het bedrijf. De afstanden tussen de medewerkers zijn klein,
waardoor het lukt om snel te schakelen.
“We zijn diep geworteld”, legt Toon uit. “We
hebben een lange geschiedenis, zo oud als onze bomen, en zijn ook heel
organisch gegroeid. Ik heb vertrouwen in de toekomst. Natuurlijk bekijk ik het
ondernemen met een zakelijke blik, maar het liefste breng ik mensen in beweging”,
glimlacht hij. De nominatie voor de Tuinbouw Ondernemersprijs vindt hij een
kroon op het werk van al zijn medewerkers. “Waar we nu staan, dat hebben we
samen bereikt.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten