dinsdag, oktober 16, 2007

Risicomanagement
















Professor Ruud Huirne:
“Belang van goed risicomanagement neemt toe”

Ruud Huirne pleit er voor dat een goed ondernemer met vaste regelmaat zijn risico’s analyseert en beheert. Hij moet zich niet alleen richten op de afzonderlijke bedrijfsrisico’s, maar ook naar buiten treden en in collectief verband een visie ontwikkelen.

“Risicomanagment is een taak die je er niet zo maar even bij doet als ondernemer”, vindt Ruud Huirne. “Goed management betekent in mijn ogen dat je als ondernemer met een vaste regelmaat terugkomt op de risico’s die je bedrijf loopt.”
Huirne wijst op de schaalvergroting, die hij onvermijdelijk vindt. “Die is nu eenmaal nodig om een efficiënte organisatie op poten te zetten en de kostprijs per eenheid product omlaag te brengen.” Gezond, in zijn ogen. Schaalvergroting brengt nieuwe aandachtspunten naar voren. “Ik merk vaak dat ondernemers het overzicht kwijt raken en vervolgens aan zichzelf gaan twijfelen”, meent Huirne. Dat laatste is volgens hem niet nodig.

Complex geheel
“In de agrarische sector, dus ook de glastuinbouw, nemen risico’s toe. Per sector kunnen de afzetrisico’s nogal wisselen, en daarnaast we hebben in deze tijd te maken met de overheid die zich terugtrekt, terwijl de wet- en regelgeving wordt aangescherpt. Het veranderende klimaat brengt vaker extreme weersomstandigheden met zich mee, die de oogst beïnvloeden. Ook de bedrijven zelf worden complexer en gaan door met specialisatie.” Huirne beschrijft een complex van factoren die een flexibele houding van de ondernemer vereisen.
“Dit is geen enkel probleem als de ondernemer de risico’s maar onderkent en er mee om kan gaan”, vindt hij. “Zet als ondernemer voor jezelf op een rij waar jouw risico’s liggen. Doe dit heel bewust en kies vervolgens welke risico’s je zelf kunt dragen, welke je onderbrengt bij anderen en wat je afdekt via verzekeringen. Zorg voor een strategisch plan, waarbij je alle punten afvinkt. Ik ben er van overtuigd dat goed risicomanagement er voor zorgt dat een bank vervolgens eerder bereid is om het bedrijf of een investering te financieren.”
Huirne noemt het voorbeeld van een grote agrariër met meerdere grote bedrijven, die zijn risico spreidt door naast melkvee ook te investeren in varkens en pluimvee. Dit voorbeeld kan je direct vertalen naar de glastuinbouw, door te kiezen voor meerdere producten of verschillende locaties. In de praktijk gebeurt dit al. Huirne: “Veel ondernemers zijn hier al dan niet bewust mee bezig, maar ik vind dat zij de plicht hebben om zich in deze materie te verdiepen.”

Coalities
De toenemende schaalgrootte brengt ook een ander probleem aan het licht. Banken gaan een steeds groter risico lopen als zij grotere bedrijven moeten financieren. Banken zoeken al naar coalities, waarbij ook zij het risico spreiden door elk een deel van zo’n groot bedrijf te financieren. Eigenlijk is dit een zelfde werkwijze die verzekeraars hanteren. Volgens Huirne is het belangrijk dat banken wat ‘creatiever’ gaan financieren, dus wat minder platgetreden paden moeten volgen en nieuwe producten op de markt brengen. Dit kan bijvoorbeeld door naast het verstrekken van een (standaard) lening ook met aandelen te werken, maar er zijn meer constructies denkbaar. Tuinbouwondernemers kunnen daarover meedenken.

Collectief belang
Opvallend is Huirne’s mening over een collectieve aanpak van problemen. De schaalvergroting in de glastuinbouw en de concurrentie op gebied van afzet heeft telers de laatste jaren eerder uit elkaar gedreven dan naar gezamenlijke oplossingen doen zoeken. Risicomanagement gaat echter verder dan denken over oplossingen op bedrijfsniveau.
Huirne: “Een goed ondernemer kijkt verder dan alleen zijn eigen bedrijf en neemt zelf het initiatief om risico’s uit te sluiten. Neem het voorbeeld risico van wateroverlast. Dit is een collectief risico. Ligt je bedrijf in een probleemgebied, dan kan je overwegen om te verkassen, maar je kan dit ook eens aankaarten bij het Waterschap. En lukt dat niet alleen, dan moet je deze problemen gezamenlijk aanpakken, bijvoorbeeld om te onderzoeken wat het Waterschap kan doen om dergelijke risico’s te verkleinen.
Ondernemers zouden eigenlijk het risicomanagement binnen hun organisaties moeten inventariseren en hoog op de agenda moeten zetten.” Dit gebeurt doorgaans wel probleem gericht, maar nog te weinig structureel en preventief. Een actieve houding van ondernemers daarin is volgens Huirne een absoluut voorwaarde voor goed ondernemerschap.

Prof.dr.ir. Ruud B.M. Huirne is hoogleraar agrarische bedrijfseconomie aan Wageningen Universiteit, directeur van de Animal Sciences Group(WUR) en van IRMA (Institute for Risk Management in Agriculture).

Geen opmerkingen: