dinsdag, juli 16, 2019

Energietransitie

Directeur Robert Kielstra van Energie Combinatie Wieringermeer
‘Geopolitieke verschuivingen hebben meer impact dan klimaatakkoord’ 



De energietransitie stelt het relatief jonge tuinbouwgebied Agriport A7 voor grote uitdagingen. Bij de start ging alle aandacht naar de infrastructuur voor energievoorziening in deze regio. Inmiddels speelt klimaatproblematiek als een rode draad door de investeringsplannen. Maar bovenal willen de ondernemers in de toekomst minder afhankelijk zijn van geopolitieke verschuivingen.

Glastuinbouwgebied Agriport A7 in Wieringermeer heeft in haar korte bestaan al grote stappen gemaakt in duurzaam energieverbruik. Toen de publieke netwerkbeheerder in 2006 maar weinig animo toonde hebben de ondernemers de koppen bij elkaar gestoken en zelf een particulier netwerkbedrijf opgezet voor gas en elektriciteit. Vandaag de dag heeft Energie Combinatie (ECW) dertig medewerkers in dienst. Robert Kielstra is vanaf het begin betrokken bij de opbouw van de organisatie en sinds 2010 directeur. 

Geothermie
Vanaf het begin hebben de grootschalige tuinbouwbedrijven in dit gebied flink geïnvesteerd in WKK’s, voor het opwekken van warmte, CO2 en elektriciteit. Inmiddels is het energielandschap veranderd, waardoor de schijnbaar onuitputtelijke Nederlandse gasbron eindig lijkt. Het werd dus vrij snel duidelijk dat er iets moest gebeuren. De eerste boringen naar aardwarmte in andere delen van Nederland maakten de ondernemers enthousiast. Daarom besloten zij in 2012 te investeren in geothermie. In 2014 zijn de eerste twee doubletten opgeleverd en in 2018 volgde een derde doublet. 

'Geothermie is een nieuw en intensief hoofdstuk'

Parallel daaraan had tuinbouwgebied Het Grootslag in Andijk dezelfde ambitie, maar het lukte niet om een goede organisatie op te zetten. “Eigenlijk lag het voor de hand om samen te werken”, legt Kielstra uit. “Geothermie is een nieuw en intensief hoofdstuk. Er gaat veel tijd in zitten en je moet het goed doen. Daarvoor heb je een professionele organisatie nodig. Omgekeerd heeft een professionele organisatie meerdere aardwarmtebronnen nodig om goed te opereren. In een week tijd waren we het eens over zowel de tarieven voor de klant als de vergoeding voor de aandeelhouders.” Inmiddels zijn in Andijk twee doubletten geboord, waarvan de laatste in april 2019 is opgeleverd. 


Warmte opslaan
De warmte die afkomstig is van de geothermiebronnen dekt meer dan 25% van de totale warmtebehoefte van de tuinbouwbedrijven van Agriport en meer dan 40% van het Grootslag. De broodnodige CO2bemesting is afkomstig van de WKK’s op de bedrijven, die voor een deel door ECW worden geëxploiteerd. Daarnaast neemt het gebied zuivere CO2af van OCAP. 
Door de behoefte aan voldoende CO2is er in de zomer meer warmte over dan in de winter. Tegelijkertijd leveren de doubletten jaarrond warmte, omdat ze nu eenmaal moeten blijven draaien.  Daarom vindt er op dit moment een proefboring plaats naar circa 450 meter diepte voor een Hoge Temperatuur Opslag (HTO). Als dit slaagt dan zal water van 850C vanuit de doubletten in de opslag worden gepompt, waarna het op andere momenten weer beschikbaar komt. Zo stijgt het rendement van aardwarmte.
Kielstra: “Dertig procent van de kosten van het traditionele tuinbouwbedrijf gaat naar energie. De kosten van CO2zullen stijgen en die van warmte hopelijk iets dalen.” ECW onderzoekt daarom ook de kansen voor een biomassacentrale ter aanvulling van andere energiebronnen.  

CO2onmisbaar
Volledig fossielvrij telen vindt Kielstra nog een hele uitdaging. “Voor het belichten van de gewassen zijn de tuinbouwbedrijven afhankelijk van elektriciteit. Bovendien is voldoende CO2een voorwaarde.” Daarom is er voorlopig nog een belangrijke rol weggelegd voor de gasmotoren, de WKK’s, voorzien van een rookgasreiniger. 
Samen met partners bestudeert ECW ook de kansen om ruw biogas om te zetten in groen gas, door het CO2er uit te halen. Dat gebeurt nu nog kleinschalig, maar dat kan veranderen. Het beperken van CO2uitstoot kan dan bijdragen aan een lagere footprint. 

Andere sectoren
“Het klimaatakkoord is een stok achter de deur”, vindt de directeur. ‘We zullen er naar moeten handelen. We gaan steeds meer naar een licence to produce, daarvan zijn we goed doordrongen.”
Voor de ondernemers in het gebied zijn echter de geopolitieke veranderingen van nog grotere invloed dan de klimaatproblematiek. “De tuinbouw is geopolitiek kwetsbaar, waarbij anderen de beschikbaarheid en prijs van grondstoffen bepalen. Daar moeten wij voor waken.”

'Het klimaatakkoord is een stok achter de deur'

ECW investeert ook veel in data en ICT, om alle processen te optimaliseren. Bovendien bestudeert de netwerkbeheerder ook verbindingen met andere sectoren. Zowel Microsoft als Google hebben vlakbij datacentra in aanbouw. “Misschien schalen we verder op naar industrie en bedrijfsleven buiten de tuinbouw of huishoudens. Die rol kunnen we vervullen. De afgelopen twaalf jaar hebben we een bijzondere organisatie met veel expertise opgezet en al veel pionierswerk gedaan. Het is nog een jonge sector, waarbij je af en toe je neus stoot. We zijn echt in transitie, maar wij kunnen voor veel partijen van waarde zijn”, besluit hij.

ECW Netwerk
Energie Combinatie Wieringermeer (ECW) is opgericht in 2006, met als doel om de energie infrastructuur in glastuinbouwgebied Agriport A7 te realiseren en optimaliseren. De ondernemers van de aangesloten glastuinbouwbedrijven zijn mede-aandeelhouder. Inmiddels houdt het netwerk zich ook bezig met grondwatervergunningen, dus activiteiten die de kadastrale grenzen van tuinbouwbedrijven overstijgen.




Geen opmerkingen: